1- Nguyên tắc quan sát:
Quan sát màu da để biết một cá nhân bị bệnh cần để ý tới hai điều sau đây gọi là ngũ kỵ và ngũ tuyệt.
* NGŨ KỴ
- Kị Môi xám mà lưỡi đen
- Kị yết hầu nổi màu đen hay đỏ mà ngày thường khỏe mạnh hay khi mới bị bệnh chưa thấy hai màu đó xuất hiện ở yết hầu.
- Kị Sắc đen xạm hiện ra ở thiên tương và Địa Các.
- Kị khóe Miệng có màu vàng nghệ.
- Kị lòng bàn tay bỗng nhiên khô cằn.
Lúc chưa bị bệnh, gặp một trong các màu trên ở các bộ vị kể trên thì chắc chắn khó tránh bị mắc bệnh. Nếu đã bị bệnh mà phạm vào 1 hay nhiều điều cấm kị trên thì đó là dấu hiệu bệnh chuyển từ nhẹ sang nặng. Nếu phạm vào cả năm điều trên thì sác xuất càng cao hơn nữa.
* NGŨ TUYỆT
Trong lúc bị bệnh mà gặp một trong năm tuyệt chứng sau đây thì khó mong lành, Sắc càng rõ thì hậu quả càng tai hại. Nếu đồng thời hội đủ cả Ngũ tuyệt thì chắc chắn không tránh khỏi tuyệt mạng vì cả ngũ tạng điều kiệt lực.
- Tâm tuyệt: hai Môi túm cong lại, màu Môi đen và khô, chủ về tim kiệt sức, bộ máy tuần hoàn sắp ngưng hoạt động.
- Can tuyệt: Bệnh nhân cứng Miệng, há ra được nhưng không ngậm lại được, vành trong, Mắt hiện ra Sắc đen là dấu hiệu cho biết gan đã kiệt.
- Tỳ tuyệt: Môi xám xanh mà thu hẹp lại, Sắc mặt vàng vọt thê lương là dấu hiệu cho biết Khí ở tỳ sắp tuyệt.
- Phế tuyệt: Mũi xạm đen, da mặt khô xạm là dấu hiệu ở phổi đã cạn.
- Thận tuyệt: Hai tai khô, xạm đen đột nhiên bị ù tai hoặc điếc hẳn, nướu răng đổ máu và răng khô là dấu hiệu Khí ở thận đã dứt.
2 - Các loại bệnh và dấu hiệu bệnh:
Dưới đây là phần lược thuật phương pháp quan sát màu Sắc một số bộ vị có thể biết dược căn nguyên phát sinh bệnh trạng cùng là dự đoán phần nào được sự chuyển biến của bệnh.
- Bệnh ở tim và hệ thống tuần hoàn: Lông Mày nhăn nheo, Sơn Căn nhỏ hẹp, hai Mắt cũng như khu vực quanh Mắt có Khí Sắc đen xạm hoặc xanh pha đen.
- Bệnh ở gan: Hai tròng Mắt có gân vàng pha hồng, Khí Sắc khô xạm.
- Bệnh ở khu vực tỳ vị: Sắc mặt (bao gồm tất cả bộ vị) xanh pha vàng thuộc loại tà Sắc, thần Khí trì trệ, suy nhược, Môi trắng bệch ăn uống kém.
- Bệnh ở bộ máy hô hấp: Lưỡng Quyền xạm đen và khô cằn, lúc móng lúc lạnh thất thường.
- Bệnh ở thận: Sắc mặt đen xạm, đặc biệt là hai Tai và trán đen hơn lúc bình thường, mục quang hôn ám.
- Chứng khật khùng: Mắt lồi, tròng Mắt có Sắc vàng, phía dưới Mắt có Sắc trắng như màu đất mốc, đó là dấu hiệu kẻ có bản chất nóng nảy, mất tự chủ.
- Chứng thổ huyết: Sơn Căn nhỏ, gày và trơ xương, Mắt có Sắc xanh xạm.
- Chứng loạn huyết: Da mặt và tứ chi Sắc vàng pha xanh và khô, râu ria đỏ như râu ngô (mà bản chất không phải là loại Hoả hình), tóc rụng nhiều.
- Chứng thận suy: Phần Lệ Đường bị ám đen, Sắc mặt ảm đạm, Mắt trũng sâu là dấu hiệu của kẻ trong tuổi thanh xuân đã hoang dâm vô độ, nên thận bị suy yếu và hiện ra các Khí Sắc kẻ trên tại các bộ vị dẫn thượng.
Dấu hiệu bệnh nặng nhưng sẽ thoát khỏi hiểm nghèo: Mặc dầu chưa biết bệnh trạng ra sao mà nhãn quang thanh thản, linh hoạt, con ngươi đen láy, có thần Khí, chắc chắn không có gì nguy hiểm đến tính mạng.
Triệu chứng sắp chết: Hai Tai, Miệng (kể cả khu vực xung quanh) đều xám đen và khô, hai Mắt đờ đẫn, nhãn cầu gần như ngưng đọng là dấu hiệu sắp sửa tắt thở.
Dấu hiệu sắp bị bệnh: Sơn Căn xám đen, Thiên Đình có vết xám và lan rộng dần ra xung quanh, Chuẩn Đầu ám đen và khô.
